Burak - czerwony eliksir zdrowia

Przez wielu jest niedoceniany z powodu niepozornego wyglądu i lekko ziemistego smaku. Inni potrafią z niego wydobyć delikatny aromat i zaserwować w postaci eleganckiego, a nawet ekskluzywnego smakołyku. Mowa o jednym z najpopularniejszych polskich warzyw - buraku. Znajduje on w kuchni dziesiątki zastosowań, poza tym od wieków jest rośliną wykorzystywaną w medycynie ludowej. Nic dziwnego. Burak zawiera szereg cennych substancji odżywczych, skutecznie zwalczających różne choroby i pomagających zadbać o dobrą kondycję organizmu.

Zupa z botwinki z ziemniakami

- Burak wykazuje liczne działania prozdrowotne. Przede wszystkim jest ceniony ze względu właściwości poprawiające parametry krwi oraz pobudzające pracę jelit - tłumaczy Dominika Dietrich-Stefankiewicz z Akademii Skutecznej Diety w Gdańsku.

- Warzywo to polecane jest przede wszystkim osobom zmęczonym, apatycznym, bladym. Związki zawarte w burakach wspomagają bowiem tworzenie krwi, dzięki czemu zapobiegają anemii. Równocześnie z działaniem krwiotwórczym, sok z buraka ma też inną ważną właściwość - oczyszcza krew i pomaga wydalić kwas moczowy z organizmu.

Krwiotwórcze właściwości tego warzywa, to zasługa m.in. kwasu foliowego, którego burak jest bardzo bogatym źródłem. Jednocześnie witamina B9, czyli właśnie kwas foliowy, bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, które tworzą nasze DNA. Odpowiednia podaż tej witaminy jest szczególnie istotna dla kobiet w ciąży. Jej niedobór może bowiem skutkować poważnymi wadami rozwojowymi płodu.

- Kwas foliowy jest też bardzo ważny przy tworzeniu tzw. hormonów szczęścia. Przy jego udziale powstają w organizmie substancje neurostymulujące - serotonina i noradrenalina - wyjaśnia Dominika Dietrich-Stefankiewicz, dietetyk kliniczny.
- Serotonina działa uspokajająco. Jej odpowiedni poziom w organizmie zapewnia zdrowy sen. Noradrenalina z kolei odpowiada za aktywność w ciągu dnia. Jest przeciwieństwem adrenaliny, nazywanej hormonem stresu.

Zupa z botwinki z ziemniakami

Inną niezaprzeczalną zaletą buraka jest jego wpływ na równowagę kwasowo-zasadową.
- Dzieje się tak ze względu na wiele składników mineralnych o właściwościach alkalizujących. Zakwaszenie organizmu jest dziś powszechnym problemem. Wiąże się ono z naszą dietą - przesadnie bogatą w mięso, kawę czy herbatę, a także inne produkty o odczynie kwaśnym. Stosowany regularnie burak jest więc dobrym lekarstwem na ten problem - dodaje ekspertka z Akademii Skutecznej Diety.

Czerwone warzywo jest też przyjacielem osób na diecie i dbających o linię. Średnia bulwa to tylko ok. 46 kcal.

- Niestety w burakach kryje się też pewne zagrożenie. Rośliny te gromadzą azotany, które mogą zamieniać się w azotyny i rakotwórcze nitrozaminy, dlatego najlepiej byłoby wybierać buraki z upraw ekologicznych i skrapiać je sokiem z cytryny. Witamina C, która zawarta jest w cytrynie zapobiega przekształcaniu się azotanów w azotyny - radzi Dominika Dietrich-Stefankiewicz.

Zupa z botwinki z ziemniakami

Dobry kucharz z buraka jest w stanie wyczarować dziesiątki potraw, od barszczu, przez surówkę, po zapiekankę czy wegetariańskie carpaccio. Bulwy są nie tylko smaczne, ale też trwałe, co ułatwia ich przechowywanie. Aby w pełni wykorzystać walory buraka należy jednak pamiętać o kilu rzeczach.

- Buraki najlepiej przechowywać w chłodnym miejscu. Aby zachowywać wszystkie witaminy, głównie kwas foliowy, najlepiej spożywać je w formie surowej, np. jako surówki czy soki - mówi dietetyczka. - Szczególnie sok jest godny polecenia. To prawdziwy eliksir zdrowia, który oczyszcza organizm i dobroczynnie działa na krew.

Zupa z botwinki z ziemniakami

Nie wszyscy potrafią rozsmakować się w tym warzywnym soku. Dla niektórych okazuje się też zbyt ciężkostrawny. W takiej sytuacji nie należy jednak z niego rezygnować, tylko sięgnąć po dodatki.
- Można go łączyć z sokiem z jabłka czy marchwi z odrobiną cytryny. Doskonały jest sok z buraków i pomarańczy. Owoc łagodzi ziemisty smak buraka, a dodatkowo witamina C zawarta w pomarańczy ułatwia przyswajanie żelaza - tłumaczy dietetyk kliniczny Dominika Dietrich-Stefankiewicz.

Zupa z botwinki z ziemniakami

Dobroczynne właściwości ma też zakwas buraczany - niezbędny do przygotowania wigilijnego barszczu.
- Zakwas powinno się pić jesienią i zimą, gdyż wzmacnia odporność organizmu. Poza tym może hamować rozwój nowotworów - mówi dietetyczka. - Z kolei latem pamiętajmy o botwinie, można przygotować np. zupę botwinkową z dodatkiem buraka i marchewki. Taka zupa jest smaczna i bardzo zdrowa, dostarcza znaczne ilości błonnika, poprawia perystaltykę jelit - podpowiada ekspertka. - Z dodatkiem botwinki można przygotować także przepyszny chłodnik, idealny na upalne dni.

AD/mp/WP Kuchnia

Zupa z botwinki z ziemniakami