Trwa ładowanie...
21-01-2016 14:50

Kupujemy patelnię. Na co zwrócić uwagę?

Aluminiowa, stalowa czy żeliwna? Z powłoką teflonową, ceramiczną, a może tytanową? Wyposażona w pokrywę czy bez niej? Przez zakupem patelni warto znaleźć odpowiedzi na powyższe pytania, ponieważ jest to jedno z najczęściej wykorzystywanych naczyń w kuchni, wpływające zarówno na smak potraw, jak i zdrowie.

Kupujemy patelnię. Na co zwrócić uwagę?Źródło: 123RF
d1fufl6
d1fufl6

Nasze babcie nie miały wątpliwości, że najlepsze patelnie sprzedają Cyganie – prawdziwi mistrzowie w wytwarzaniu tego typu naczyń, zazwyczaj miedzianych. Mieli jednak niewielką konkurencję, ponieważ sklepowe półki świeciły wówczas pustkami. Dziś wybór patelni jest ogromny, a ich producenci wprowadzają kolejne modele wykonane w rzekomo rewolucyjnych technologiach. Nic dziwnego, że klienci są często zdezorientowani. Spróbujemy choć trochę im pomóc.

Aluminium, żeliwo czy stal?
Kupując patelnię należy przede wszystkim zwrócić uwagę na materiał, z jakiego została wykonana. Obecnie bardzo dużą popularnością cieszą się naczynia aluminiowe. Ich największą zaletą jest zwykle atrakcyjna cena, ale także krótki czas nagrzewania, dzięki czemu przed wyjściem do pracy zdążymy usmażyć jajecznicę albo przygotować jajko sadzone. Jednak tego typu patelnie równie szybko tracą ciepło, a poddane zbyt wysokiej temperaturze wykazują skłonność do odkształceń. Nie wszystkie nadają się też do używania na coraz powszechniejszych w naszych kuchniach płytach indukcyjnych.

Najtańsze naczynia są zwykle wykonane z kiepskiej jakości stopu aluminium. Badania wykazały, że podczas obróbki termicznej oraz czyszczenia ten metal może wyzwalać szkodliwe cząsteczki glinu, ołowiu czy arsenu, które przenikają do jedzenia i nie tylko wpływają na jego smak, ale również niekorzystnie oddziałują na układ nerwowy. Znacznie więcej argumentów przemawia za patelniami żeliwnymi, które są trwałe, długo utrzymują ciepło i pozwalają na jego równomierne rozprowadzenie po całej powierzchni. Do przyrządzanych na nich potraw przenikają cenne dla organizmu związki żelaza. Wadą żeliwnych naczyń jest zwykle ich wysoka cena oraz długi czas nagrzewania. Takie patelnie są też dużo cięższe niż aluminiowe. Nie należy myć ich w zmywarkach.

Najmniej kontrowersji wywołują naczynia ze stali nierdzewnej. To materiał bezpieczny dla zdrowia, ponieważ wykazuje odporność na działanie wysokich temperatur. Nie traci właściwości w wyniku kontaktu z rozmaitymi substancjami chemicznymi, jest odporny na korozję i uszkodzenia mechaniczne, np. wgniecenia, a także nie oddaje potrawie specyficznego, metalicznego posmaku. Stal rozprowadza jednak ciepło gorzej niż aluminium, dlatego wykonane z niej naczynia nagrzewają się dość wolno. Mniej popularne (przede wszystkim ze względu na wysoką cenę) są patelnie miedziane, które mają jednak wiele zalet – idealnie przewodzą ciepło, równomiernie się nagrzewają i długo utrzymują temperaturę.

d1fufl6

Tajemnice powłoki
Przy wyborze patelni bardzo ważna jest także pokrywająca ją powłoka. Takie zabezpieczenie przed przywieraniem smażonych potraw stosują zazwyczaj producenci naczyń aluminiowych, choć czasami można je spotkać także na akcesoriach żeliwnych czy stalowych. Przez długi czas za najbardziej efektywną powłokę uchodził teflon – tworzywo cechujące się bardzo dużą odpornością na działanie środków chemicznych i wysokich temperatur. Materiał opatentowany ponad pół wieku temu przez firmę DuPont nie wchodzi w reakcje z żywnością, jest niepalny, ma również bardzo dobre właściwości ślizgowe, dzięki czemu przygotowywane potrawy nie przywierają do powierzchni patelni. Nie wymaga również używania tłuszczu. Musimy jednak pamiętać, że na rynku sprzedawanych jest wiele produktów, które nie mają wiele wspólnego z oryginalnym teflonem, choć on też budzi kontrowersje. Niektóre badania wykazują bowiem, że uszkodzenie powłoki może wyzwalać niebezpieczne, a nawet rakotwórcze substancje.

„Teflon i jemu podobne związki wykazują tendencję do odkładania się w tkankach mózgowych, zwłaszcza w podwzgórzu, w ten sposób mogą zakłócać pracę hormonów. Mają również właściwości rakotwórcze, mogą wpływać negatywnie na układ odpornościowy organizmów i powodować nieprawidłowości rozwojowe” – ostrzega ekologiczna organizacja WWF.

Nawet jeśli jest w tym trochę przesady, warto upewnić się, że patelnia posiada atest Państwowego Zakładu Higieny. Teflonowe naczynia powinny być także odpowiednio użytkowane. Łatwo je zarysować, dlatego w czasie przygotowywania potraw należy stosować drewniane, a nie metalowe przyrządy kuchenne, natomiast do czyszczenia patelni nie wykorzystujmy ostrych szczotek lub silnych środków chemicznych. Naczynia teflonowego nie powinniśmy także gwałtownie schładzać, np. polewając zimną wodą. Najlepiej pozwolić, aby stopniowo ostygło.

W ostatnim czasie coraz większą popularnością cieszą się patelnie z powłoką ceramiczną. Naturalne materiały (przede wszystkim krzemionka) po wypaleniu w temperaturze ponad tysiąca stopni tworzą zwartą strukturę molekularną, która chroni przed bakteriami i drobnoustrojami. Ceramika nie wchodzi w reakcje chemiczne, znakomicie przewodzi ciepło (cała powierzchnia naczynia rozgrzewa się równomiernie), a także jest odporna na zmiany temperatury i uszkodzenia. Przygotowywane potrawy nie przywierają do dna, ale trzeba pamiętać, żeby rozsmarować na patelni choć kroplę tłuszczu.

d1fufl6

Taka powłoka nie wpływa na smak produktów spożywczych i nie wchodzi w reakcje z żadnymi ich składnikami. Dostępne są ceramiczne patelnie przeznaczone do używania na tradycyjnych kuchenkach gazowych, ale także płytach elektrycznych czy indukcyjnych. Za najtrwalszą powłokę uchodzi marmur – wyjątkowo odporny na zarysowania i odkształcenia oraz niemal całkowicie zabezpieczający przed przywieraniem smażonych potraw. Podobne zalety wykazuje również powłoka tytanowa, ale pokryte nią patelnie mają jedną wadę, czyli wysoką cenę.

Grube dno
Na co jeszcze zwracać uwagę przy wyborze patelni? Bardzo ważna jest grubość dna, szczególnie w przypadku stosowania na kuchenkach indukcyjnych. Najlepiej, gdyby miało dwie-trzy warstwy, które umożliwiają odpowiednie rozprzestrzenianie i akumulację ciepła. W droższych naczyniach jedną z warstw dna tworzy np. krążek miedziany, ułatwiający przewodzenie wysokiej temperatury. Czasami producenci wyposażają patelnie w specjalne „czujniki”, wskazujące optymalne rozgrzanie powierzchni. Może być to tzw. thermo-spot, czyli punkt zmieniający w odpowiednim momencie barwę na czerwoną albo po prostu wbudowany w rączkę miernik temperatury.

Istotna jest także ergonomia produktu, np. wygodny kształt uchwytów, najlepiej zabezpieczonych termoodpornym materiałem (ostatnio popularny jest silikon), dzięki któremu nie poparzymy rąk chwytając rozgrzaną patelnię. Czasem rączki bywają wykonane z odpornego na wysoką temperaturę aluminium albo drewna. Warto kupić patelnie wyposażoną w pokrywkę zapobiegającą utracie ciepła i pryskaniu tłuszczu. Dobrym rozwiązaniem jest osłonka z żaroodpornego szkła, która umożliwia podglądanie tego, co dzieje się wewnątrz.

d1fufl6

Na rynku, oprócz tradycyjnych patelni, nie brakuje też naczyń specjalistycznych. Patelnia grillowa ma zazwyczaj kwadratowy kształt, a także karbowane dno, dzięki któremu tłuszcz ścieka do rowków. Patelnia do naleśników jest płaska i bardzo szybko się nagrzewa, dlatego świetnie nadaje się do przygotowywania potraw niewymagających długiej obróbki cieplnej. Dostępne są także np. patelnie do ryb (ze specjalnie ukształtowanym dnem umożliwiającym smażenie bez tłuszczu).

RAF

d1fufl6
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

Komentarze

Trwa ładowanie
.
.
.
d1fufl6
Więcej tematów